niedziela, 15 kwietnia 2012

Gorzowskie okolice, poniemieckie kościoły i inne atrakcje, część 3

Jednym z najurokliwszych jezior niedaleko Gorzowa Wielkopolskiego jest położone w kierunku południowym od miasta rynnowe, o kształcie wydłużonym w kierunkach północnym i południowym, jezioro Glinik. Z dzieciństwa i młodości pamiętam, że dużo większą popularnością cieszyły się w sezonie letnim jeziora Nierzym i Marwicko, do których dojeżdżała miejska komunikacja autobusowa. Glinik pozostawał nieco na uboczu głównych szlaków. Byłem tam dosłownie kilka razy, choć piękne usytuowanie jeziora w lesie zawsze robiło na mnie wrażenie. Ciekawa jest niemiecka, dawna nazwa jeziora - Bestien See. Natomiast zupełnie nie niemiecko brzmiała nazwa strumienia wypływającego z jeziora - Timene.

Dzisiejsza nazwa jeziora współgra z położoną nieopodal wioską o tej samej nazwie. Glinick jest to historyczna słowiańska nazwa miejscowości, wymieniana w dokumentach z 1319 roku. W późniejszych czasach, gdy Ziemia Lubuska została włączona do Nowej Marchii, nazwa Glynike została zmieniona na Altensorge, obowiązującą do początku 1945 roku. We wsi stoi kościółek, zbudowany w 1896 roku o wyraźnych wpływach neoromańskich i neogotyckich w architekturze.

Naprzeciwko kościoła, po drugiej stronie ulicy zachował się ciekawy obelisk poświęcony poległym w czasie I wojny światowej. Niewiele takich pamiątek po czasach niemieckich pozostało.

Kolejną miejscowością, do której skierowaliśmy się podczas wycieczki świątecznej było Osiedle Poznańskie. Jest to stosunkowo młoda miejscowość w porównaniu z Glinikiem. Powstała na początku XIX wieku po regulacji rzeki Warty na terenach dawnych łąk wykorzystywanych przez mieszczan gorzowskich do wypasania zwierzyny i koszenia siana. Niemiecka nazwa miejscowości brzmiała Bürgerwiese. We wsi znajduje się mały kościółek w stylu neogotyckim, wyświęcony w 1891 roku.

Kolejna miejscowość, sąsiadująca z Osiedlem Poznańskim to Ciecierzyce. Miejscowość powstała na początku XVIII wieku podczas zagospodarowywania Warciańskich Błot. Nazwa (Czettritz) utworzona została na cześć dowódcy pułku dragonów z Gorzowa, generała von Czettritz. Kościół pochodzi dopiero z 1941 roku, został wybudowany na miejscu wcześniej istniejącego. Bryła budynku, podłużne okna przypominają jako żywo zbór ewangelicki.


***
Przenieśmy się w kierunku północno-wschodnim od Gorzowa. Przy dawnej drodze Berlin - Gdańsk, tuż przed Strzelcami Krajeńskimi, znajduje się miejscowość Przyłęg, dawna osada słowiańska. Pierwotna nazwa miejscowości Oldenflith pochodzi od rodziny von Oldenfliet. Później została zmieniona na Altenfliess. Wieś położona jest nad rzeczką Pełcz, przy której można napotkać ruiny starego młyna. Tuż obok na wzniesieniu znajduje się urokliwy kościółek z 1803 roku.




Obok kościoła stary drzewostan. Poszliśmy na spacer w tę stronę nie zdając sobie sprawy, że drzewa rosną na terenie starego cmentarza założonego w XIX wieku. Nagrobki, które przetrwały, są przewrócone, często inskrypcją w stronę gruntu.


Jedna z czytelniejszych inskrypcji dotyczy pochówku niemowlęcia w roku 1876.

Powyższy nagrobek poświęcony jest Marii Bercie Dumerl zmarłej w 1880 roku. Nieco zdziwiony byłem, że w czasach względnej dbałości o zabytki, XIX-wieczny poniemiecki cmentarzyk w Przyłęgu wydaje się tak opuszczony i zaniedbany.

6 komentarzy:

  1. Świąteczny wyjazd i świąteczna w wycieczka :)
    Wyszły ładne zdjęcia ze spaceru w Przyłęgu
    i jeszcze stary cmentarz....
    pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  2. Piękne są te gorzowskie okolice. Dla mnie to zupełnie nieznane tereny z tym większą więc ciekawością czytałam post.Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  3. Bardzo dziękuję za odwiedziny i miłe słowa.

    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  4. ...serdeczności przesyłam z ...Gorzowa :)

    OdpowiedzUsuń
  5. Kościół w Ciecierzycach jest ostatnim kościołem ewangelickim wybudowanym w powiecie landsberskim - druga korekta: 1935 r., nie 1941.

    OdpowiedzUsuń
  6. 1935 - rozpoczęcie budowy kościoła w Ciecierzycach, 1941 - zakończenie.

    OdpowiedzUsuń