sobota, 25 lutego 2023

Najstarszy inwentarz wsi Chmielów z 1585 roku

Dziękuję panu Krzysztofowi Krząstkowi za ostatni siedemnasty numer "Zeszytów Nowodębskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego" wydany w 2022 roku. Był to dla mnie bardzo cenny prezent otrzymany w okresie świątecznym, choć przejrzałem go dokładnie dopiero niedawno. Otwiera go cykl wspomnień poświęconych profesorowi, lekarzowi Janowi Józefczukowi, pochodzącemu z Podlasia (choć nie z województwa podlaskiego). Wspomnienia współpracowników, ale i zwykłych ludzi, pacjentów składają się na niezwykły obraz człowieka, który karierę naukową łączył z pracą w prowincjonalnym ośrodku, znajdując czas na budowanie silnych więzi z członkami tej lokalnej społeczności. Pomyślałem sobie, jak inaczej wyglądałoby wiele naszych prowincjonalnych miast, miasteczek i wsi, gdyby podobni jemu ludzie osiedlali się w nich i byli tak aktywni.

Prawdziwą rewelacją natury genealogicznej jest dla mnie artykuł pana Krzysztofa "Źródła do badań demograficzno-genealogicznych gminy Nowa Dęba. Inwentarze wsi Chmielów i Jadachy z XVI i XVII wieku", w którym zamieszcza dane z odnalezionego w Archiwum Głównym Akt Dawnych inwentarza wsi Chmielów, pochodzącego z 1585 roku! Mieszkańcy Chmielowa (chłopi) wymienieni są w nim z imienia i nazwiska (bądź przezwiska). Nazwiska te bądź przezwiska do dziś funkcjonują jako nazwiska w okolicach Tarnobrzegu. Pokazuje to (choć pewnie zależne jest od regionu Polski), jak dawno nazwiska chłopskie zaczęły się kształtować. Ostatnim przeze mnie opisywanym na blogu inwentarzem dotyczącym wsi Chmielów była rewizja sporządzona po wojnie domowej 1606-1608, zwanej rokoszem Zebrzydowskiego. Zwróciłem wówczas uwagę na nazwiska występujące w mojej genealogii: Motyka i Drabik.

Nazwisko Motyka występuje również w inwentarzu z 1585 roku. Marczin Motika i Matis Motika płacili wówczas z półłanka 24 grosze podatku. Marcin Motyka ze swymi czetnikami płacił również daninę miodową. Bracia Tomasz i Marcin Motikowie byli kmieciami osiadłymi w Chmielowie na trzeciej części półłanka.

Ważną dla mnie częścią artykułu jest opublikowane zestawienie chłopów z Chmielowa w rejestrach pobieranej dziesięciny snopowej z lat 1656, 1685 i 1690.

W roku 1656 pojawia się Walenti Zawada. Nazwisko to występuje w moim drzewie genealogicznym za sprawą 4xprababci Agaty Zawady urodzonej 21 stycznia 1793 roku w Chmielowie, córki Sebastiana Zawady (1750-1830 Chmielów) i Agnieszki z Grdeniów.

W tym samym roku pojawia się dwóch przedstawicieli nazwiska Biało: Stanisława i Jana. Agnieszka Tudor z Białów (1845 Chmielów - 1898 Chmielów) to moja praprababcia i to dzęki niej interesuje mnie to nazwisko.

Jest i Stanisław Kusmierczyk. Nazwisko to pojawia się w mojej genealogii, dzięki innej 4xprababci - Mariannie Kuśmirczyk (1766-1838 Chmielów), żonie Piotra Samojednego.

Są w tym zestawieniu również Stanisław Drabek i Walenti Motika.

***

Osoby zarejestrowane w roku 1685, które poprzez nazwisko mogę wiązać ze swoją genealogią to:

Jan Biało, Piotr Kuszmierz, Walenty Motyka, Stanisław Biało, Zawada, Stanisław Drabik.

***

W roku 1690 z Chmielowa dziesięcinę snopową płacili między innymi:

wdowa Bialowa, Walek Zawada, Kasper Biało, Kuśnierka wdowa, Stanisław Drabik, Piotr Kuśmierczyk, Walek Motyka.