Adama poznałem na kursie przewodnickim ponad dekadę temu. Zawsze interesująco się z nim konwersowało, jako że wiedzę historyczną ma niemałą. Później nie raz zajechałem do Flisak Parku, który założył w Tykocinie i z powodzeniem prowadzi. W muzeum tym lubiłem najbardziej opowieści o flisactwie i znaczeniu Narwi dla Tykocina, a także o interesujących eksponatach na wyposażeniu muzeum. Opowieści bogate w treść i bardzo interesujące, ale nigdy zbyt długie, bo tu już następna grupa czeka, albo Malinkę, czyli tramwaj wodny trzeba puścić w ruch.
Ostatnio, podczas jednego z wiosennych wyjazdów do Tykocina wpadła mi w ręce nowa książeczka Adama. Zacząłem kartkować i nieco się zdziwiłem. Dotychczas znałem przewodniki po Tykocinie jego autorstwa - zgrabnie napisane i zilustrowane, ale jednak tylko przewodniki. Tym razem miałem w ręce niegrubą książeczkę, lecz za to poświęconą całej epoce w historii Tykocina, czyli okresowi międzywojennemu, która była raczej pomijana w różnego rodzaju opracowaniach. Ks. Antoni Kochański poświęcił parę fragmentów dwudziestoleciu międzywojennemu w Tykocinie w swojej monumentalnej pracy, ale szerszego opracowania brakowało.
Książeczka nie jest gruba, a więc i nie nuży, jeśli ktoś nie jest przyzwyczajony do czytania opracowań historycznych. Zawiera krótki rys historii miasteczka do 1918 roku, a następnie mamy dość dokładny opis dwóch zamieszkujących miasto społeczności: chrześcijańskiej i żydowskiej, a także stosunków między nimi. Jest bogata w przypisy. Autor pokusił się o podsumowanie informacji, które można było znaleźć w wielu rozproszonych publikacjach, ale wykonał też dość rzetelną kwerendę archiwalną. Aż chciałoby się zapytać: Kiedy znalazł na to czas?
Dużym atutem książeczki jest przytoczenie informacji o ludziach zasłyszanych w rodzinie, od sąsiadów i znajomych. Gdzie znaleźlibyśmy informację o tym, jaki wierszyk o Oktawianie Jucewiczu, wytwórcy narzędzi rolniczych krążył w miasteczku? Albo o tym, że Wincenty Rudawski został przyjęty jako uczeń do warsztatu kowalskiego Żyda Kaumana? Takie informacje mogły się znaleźć tylko w książce napisanej przez osobę zakorzenioną w Tykocinie.
A czy książka ma wady? Z reguły przecież każda ma. Moim zdaniem brakuje w niej materiału zdjęciowego. Myślę, że dla Adama nie byłoby trudno znaleźć choć kilku interesujących zdjęć z epoki. Jedno zdjęcie na okładce książki to zdecydowanie za mało.
Brak zdjęć to jedno, ale dla osób zainteresowanych historią regionu taka książeczka to nie lada gratka.
Adam Rudawski "Społeczność Tykocina w okresie międzywojennym", Tykocin, 2021